Sunset Boulevard / Sunset Bulvarı (1950)

Director / Yönetmen:

Billy Wilder

Screenplay / Senaryo:

Charles Brackett

Billy Wilder

D. M. Marshamn Jr.

Cast / Kadro :

William Holden

Gloria Swanson

Erich Von Stroheim

Nancy Olson

Jack Webb

Buster Keaton

Cecil B. Demille

Subject / Konu:

Lüks evin havuzunda bir adam cesedi bulunur.
Joe Gills, maddi sıkıntılarla boğuşan bir yazardır. Taksidini ödeyemediği için arabasını kaybetmekle karşı karşıyadır. Yazdığı senaryoyu satma çabaları da başarısız olan Joe, arabasını geri almak için gelen adamlardan kaçar. Arabasıyla, dışarıdan bakıldığında terk edilmiş gibi görünen lüks .bir evin bahçesine girer. Evin uşağı tarafından içeri çağrılan Joe, içeride sessiz sinemanın efsane oyuncusu Norma Desmond'la karşılaşır. Çok geçemeden bulunduğu evin Norma Desmond'a ait olduğunu öğrenir. Joe'nun senarist olduğunu öğrenen Norma, sesli sinemaya geçişle birlikte unutulan ve yazdığı senaryoyla tekrar parıldamak isteyen eski bir yıldızdır. Joe, tüm çekincelerine rağmen zenginlik içinde yüzen Norma'nın cazip senaryo düzeltme teklifini kabul eder. Ama zaman geçtikçe Norma'nın tuhaf ve kibirli tavırlarından ötürü bunalmaya başlar. Norma, sürekli yasaklar koymakta ve her söylediğinin mutlaka yerine getirilmesini istemektedir. Tüm bunların yanında evde bulunan tek görevli olan uşak Max Von Mayerling'in, Norma'nın eski kocası ve bazı filmlerinin de yönetmeni olduğunu öğrenen Joe'nun duyduğu şaşkınlık daha da artar.

Kısa süre önce tanıştığı ve hoşlandığı, arkadaşı Artie'nin nişanlısı Betty ile geceleri gizlice buluşup senaryo yazmaya ve her geçen gün yakınlaşmaya başlar. Ama Joe'ya tutulan ve onunla birlikteyken kendini eski günlerindeki gibi bir yıldız olarak hisseden Norma, her ne pahasına olursa olsun Joe'yu kaybetmeyi göze alamaz. Gitmesini kabul edemediği Joe'yu vurur. Vurulan Joe, havuza düşer.

Comment / Yorum:

11 dalda Oscar'a aday gösterilip; "En iyi senaryo", "En iyi müzik" ve "En iyi sanat yönetimi" dallarında ödül kazanan film, Altın Küre'de de 7 dalda aday gösterilip, "En iyi film", "En iyi yönetmen", "En iyi kadın oyuncu" ve "En iyi film müziği" dallarında ödül kazandı. Filmin bu ödül ve adaylıklar haricinde diğer festivallerde kazanmış olduğu 9 ödül ve 7 adaylık daha var.
Kara film türünün en başarılı örneklerinden biri olan film, oyunculuklarıyla da göz dolduruyor. Özellikle Gloria Swanson'un müthiş Norma Desmond performansının Oscar'la taçlandırılmamış olması hayret verici. Oscar'dan eli boş dönen Gloria Swanson, aralarında Altın Küre'nin de yer aldığı 4 festivalden "En iyi kadın oyuncu" ödülüyle dönmeyi başardı. Filmin başrolünde oynayan William Holden ve yan rollerde oynayan Erich Von Stroheim ile Nancy Olson'un da başarılı performanslarıyla Oscar'a aday gösterildi.

Norma Desmond rolü, Gloria Swanson'dan önce Greta Garbo'ya önerildi. Fakat Garbo rolü reddetti. Ardından rol, Mae West, Mary Pickford ve Pola Negri'ye önerildi. Joe Gills rolü içinse Montgomery Clift'le anlaşıldı. Ancak 2 hafta sonra sözleşme iptal edildi. Rol, Fred Macmurray'e teklif edildi. Fakat Macmurray rolü reddetti. Yapımcılar, rol için adı geçen Marlon Brando'yu tanınmamış olduğu için istemediler. Marlon Brando kısa sürede zirveye çıktığında ise bu aptalca kararları için mutlaka çok pişman olmuşlardır. Daha sonra rol için adı geçen Gene Kelly'yi MGM firması istemedi. Ve en sonunda rol, William Holden'a verildi. Betty Schaefer rolüne taze bir yüz arandığı için henüz 3. filminde oynayacak olan Nancy Olson seçildi.
Filmde sessiz sinemaya da bol bol saygıda bulunulmuş. Sessiz sinema döneminin efsane yönetmeni Cecil B. Demille ve efsane oyuncusu Buster Keaton'da filmde rol almışlar. Norma Desmond ismi; sessiz sinemanın yıldızlarından Norma Talmadge ve yine sessiz sinema döneminin yönetmenlerinden William Desmond Taylor'un adlarından esinlenerek bulunmuş.

Film, 1989 yılında yayınlanan "Tüm zamanların 25 dönüm noktası ulusal filmi " listesinde yer aldı ve Kongre Kütüphanesi'ne kaydedildi. Film ayrıca, 1998 yılında Amerikan Film Enstitüsü'nün yayınladığı "Tüm zamanların en büyük 100 Amerikan filmi" listesinde 12. sırada, 2007 yılında yayınladığı "Tüm zamanların en büyük filmleri" listesinde 16. sırada yer aldı.
Müzikal olarak Londra ve Broadway'de sergilenen Sunset Boulevard, 1995 yılında 3 Tony ödülü kazandı.
Kara film seyretmekten hoşlananların mutlaka izlemesi gereken Sunset Boulevard, özellikle Billy Wilder'ın usta yönetimi ve Gloria Swanson'un unutulmaz performansıyla klasikler arasına adını yazdırmayı başarmış bir yapım.

Imdb note : 8.7                             My note : 8.5