Lolita (1962)

Director / Yönetmen:

Stanley Kubrick

Screenplay / Senaryo:

Vladimir Nabokov

Novel / Kitap:

Vladimir Nabokov (from “Lolita”)

Cast / Kadro:

James Mason

Shelley Winters

Sue Lyon

Gary Cockrell

Jerry Stovin

Diana Decker

Lois Maxwell

                                                           Cec Linder

                                                           Bill Grene

                                                           Shirley Douglas

                                                           Marianne Stone

                                                           Marion Mathie

                                                           James Dyrenforth

                                                           Maxine Holden

                                                           John Harrison

                                                           Colin Maitland

                                                           Terence Kilburn

                                                           C. Denier Warren

                                                           Roland Brand

                                                           Peter Sellers

Subject / Konu:

Humbert oldukça dağınık görünen bir eve girer ve aradığı Quilty’yi sarhoş şekilde bulur. Önce Dolores’i yani Lolita’yı tanıyıp tanımadığını sorar, sonra da bir mektup çıkarıp okumasını ister. Silahını çıkarır ve kendisini öldüreceğini söyler. Defalarca kurşun sıktığı Quilty’yi öldürür.

4 yıl önce. Profesör Humbert, bir üniversitenin daveti üzerine yaz tatilini geçirmek için Amerika’ya gider. Kalacak bir ev ararken dul bir kadın olan Charlotte ve kızı Lolita’nın yaşadığı evde kiracı olarak kalmaya karar verir. Charlotte, Humbert’tan hoşlanmaya başlar. Humbert’ın gözü ise genç Lolita’dadır.

Charlotte, pek iyi anlaşamadığı Lolita’yı kampa gönderir. Lolita’ya aşık olan Humbert, onu bir daha görme ihtimalini kaybetmemek için Charlotte’la evlenir. Charlotte, Humbert’ın bütün hislerini yazdığı günlüğünü okur ve Humbert’ın kendisini değil Lolita’yı sevdiğini öğrenir. Humbert, bu durumdan kurtulma fırsatı ararken Charlotte’a araba çarptığı haberi gelir. Humbert evin yakınındaki kaza alanına gidince Charlotte’un öldüğünü öğrenir.

Lolita’yı kaldığı kamptan alan Humbert, ona annesinin öldüğü yerine annesinin hastanede yattığını söyler. Geceyi geçirmek üzere otele giderler. Aynı odada kalırlar.

Yola çıktıklarında Humbert, Lolita’ya annesinin öldüğünü bildirmek zorunda kalır. Humbert, Lolita’ya kendisini asla bırakmayacağına dair söz verir.

Aradan 6 ay geçer. Humbert ders verirken; Lolila’ta iyi bir okula gider. Humbet, Lolita’yı oldukça kıskanmaktadır. Lolita’yı daha önceden de görüp ilgi duyan popüler yazar Quilty, Lolita’yı okul piyesinde başrolde oynatmak ister. Ama Humbert buna izin vermez. Bunun üzerine Quilty kendisini okul psikoloğu Dr. Zemph olarak tanıttığı Humbert’a Lolita’nın okul piyesinde başrol oynaması için tehditlerde bulunur ve istediğini almayı başarır. Lolita’nın kendisine yalanlar söylediğini farkeden Humbert, sinirlenip Lolita’yla kavga eder. Kavganın ardından Lolita, Humbert’ın okulu bırakıp kendisiyle gezip eğlenme teklifini kabul eder.

Humbert, yolculukları sırasında kendilerini bir arabanın takip ettiğini fark eder. Lolita’yı hastalandığı için hastaneye yatırır. Geceyarısı tuhaf bir telefon alınca Lolita’yı almak için hastaneye gider. Ama hastanede Lolita’nın taburcu edildiğini ve amcası tarafından alındığını söylerler.

Humbert’a daktiloyla bir mektup yazılır. Mektupta Lolita evlendiğini, bebeği olacağını, çok borçları olduğu için kendilerine bir çek göndermesini istemektedir.

Humbert, kendisine verilen adrese gider. Lolita’nın 1 yıl önce garsonken tanıştığı Dick’le evlendiğini öğrenir. Humbert, Lolita’ya kendisini hastaneden kimin çıkardığını sorar. Lolita, haftasonları buluştuğu, kendilerini takip eden, hastaneden çıkaran ve Dr. Zemph olarak kendisini tanıtan kişinin Quilty’nin ta kendisi olduğunu açıklar. Ona tutulduğunu, peşinden önce New Mexico, sonra Santa Fe’ye gittiğini, ancak tuhaf arkadaşlarının isteklerini yapmayıp sanat filminde oynamayınca kendisini kovduğunu anlatır. Lolita, Humbert’ın birlikte gitme teklifini kabul etmez. Humbert, yanında getirdiği paraları Lolita’ya verir ve ağlayarak gider.

Humbert oldukça dağınık görünen bir eve girer ve aradığı Quilty’yi sarhoş şekilde bulur. Humbert, hapishanede Quilty cinayetinden yargılanmayı beklerken kalp damarlarının tıkanması sonucu ölür.

Comment / Yorum:

Vladimir Nabokov’un çok ses getiren ve tartışılan aynı adlı kitabından senaryolaştırdığı Lolita, Stanley Kubrick tarafından yönetilir. Film, yaklaşık 2.000.000 dolara mal olur. Humbert isimli orta yaşlı bir adamın Lolita isimli 14 yaşındaki bir kıza aşık oluşunu, bu uğurda yaşadıklarını ve cinayet işleyecek duruma gelişini anlatan Lolita, aslında bir pedofili hikayesi olması sebebiyle rahatsız edici hatta sapıkça bulunmuş bir yapım. Yönetmen koltuğunda Stanley Kubrick’in oturması da bu yargıları kuvvetlendirir nitelikte.

Lolita rolü için oyuncu seçmelerine 800 kız katılır. Stanley Kubrick’in Lolita’yı oynaması için ilk tercihi olan Joey Heatherton, babası rolü müstehcen bulup izin vermediği için rolü oynayamaz. Bir diğer tercih olan Hayley Mills’te filmde oynayamayınca; rol, temel olarak göğüs boyutları yüzünden seçilen Sue Lyon’a gider. Humbert rolü için yönetmenin ve yapımcının ilk tercihi James Mason olur. Ancak daha sonra Marlon Brando, Cary Grant, Laurence Olivier, Peter Ustinov, David Niven, Noel Coward ve Errol Flynn gibi oyuncuların adları geçer. Noel Coward, rolü reddeder. Errol Flynn ise film çekimlerinden önce ölür. Nihayetinde ilk tercih olan James Mason’da karar kılınır. Peter Sellers, Quilty karakterini canlandırırken filmin yönetmeni Stanley Kubrick’i model alır.

James Mason, kusursuza yakın bir performans sergileyerek ne kadar yerinde bir seçim olduğunu gösterir. Aynı şeyleri genç kızların sevgilisi, karizmatik yazar Quilty’yi canlandıran Peter Sellers için söylemekse mümkün değil. Sellers, karizmatik bir karakter yaratmayı başaramadığı gibi abartıya kaçan tarzıyla rolü karikatürize etmiş.

Filmin tartışmalı senaryosu, Vladimir Nabokov’a “En İyi Senaryo” dalında Oscar adaylığı getirir. Ama ödülü kazanmayı başaramaz.

Lolita, sansasyonel ve sürükleyici bir film. Tutarsız gelebilecek kısımları olsa da; Stanley Kubrick’in filmografisinin önemli filmlerinden biri. Uzun sayılabilecek süresine karşın dinamizmini korumayı başardığı için sıkılmadan seyredilebilir.

Imdb note: 7.7                               My note: 7