Director / Yönetmen:
Luis Buñuel (Louis Bunuel adıyla)
Screenplay / Senaryo:
Luis Buñuel
Salvador Dali
Cast / Kadro :
Simone Mareuil
Pierre Batcheff
Luis Buñuel
Salvador Dali
Robert Hommet
Marval
Fano Messan
Jaume Miravitlles
Subject / Konu:
8 yıl sonra.
Usturasını bileyen adam, balkona çıkar ve aya bakar. Ayın önünden geçen ince bulut sanki ayı ortadan ikiye keser. Elindeki usturayla kadının gözünü keser.
Kadın kıyafetini andıran tuhaf bir kıyafet giyen adam, sokakta bisikletiyle yol alır. Adamın boynunda asılı bir kutu durmaktadır. Pencereden adamın bisikletle geçmekte olduğunu gören kadın, adam yere düşünce aşağıya iner. Yerde yatmakta olan adamı öpücüklere boğar. Adamın tuhaf kıyafetlerini ve kutuyu yatağının üstüne düzgün şekilde koyar. Kapının önünde dikilen adamın elinde karıncalar dolaşır.
Sokakta kadının biri, elindeki sopayla yerde durmakta olan el parçasına dokunmaktadır. Polisler, kadının etrafındaki insanları kontrol etmeye çalışır. Yukarıdaki adam ve kadın, pencereden olanları seyrederler. Polis, yerdeki eli alıp bir kutuya koyar ve kadına teslim eder. Yolun ortasında duran kadına araba çarpar.
Yukarıdaki adamın cinsel dürtüleri harekete geçince yanındaki kadına sahip olmaya kalkışır. Ancak kadın, adama rıza göstermeyip direnir. Adam, kadının üzerine doğru gitmek ister. Ancak boynuna dolanan halatlara bağlı 2 piyano ve 2 peder gitmesini engeller. Piyanolarda 2 eşek ölüsü vardır. Adam kendisini zorlayıp hareket etmeyi ve kadına doğru gitmeyi başarır. Tam halatlardan kurtulup kadının üzerine gittiği sırada kadın kapıyı açıp dışarı kaçar. Adam, kadının peşinden gitmek isteyince kadın, adamın üzerinde karıncalar dolaşan elini kapıya sıkıştırır. Adam, yatağın üzerindeki elbiselerin içinde belirir.
Saat 3 civarı.
Kapı çalar. Kadın kapıyı açar. Fötr şapkalı bir adam, hiddetle içeri girer. Yatakta tuhaf elbiselerle yatmakta olan adamı kaldırır. Adamın üzerindeki tuhaf giysileri çıkartıp camdan dışarı fırlatır. Ardından adam duvarın köşesinde ellerini açıp durmasını söyler.
16 yıl önce.
Adam duvarın köşesinde dururken diğer adam bir kitap alır ve duvarın köşesinde duran adama verir. 2 adam birbirlerinin ta kendisidir. Kitabı veren adam, gitmek için kapıya doğru yönelirken elindeki kitaplar silaha dönüşen diğer adam silahlarını ateşleyip adamı vurur. Adam bir ormanın ortasında çıplak halde duran kadının sırtına dokunup düşer. Birileri gelip adamı taşırlar.
Kadın odasına girdiğinde duvara konmuş bir kelebek görür. Kelebek, kendisine zorla sahip olmaya kalkan adama dönüşür. Adam elini ağzına doğru götürür. Adamın ağzı yok olur. Kadın dudaklarına ruj sürdüğünde adamın ağzı boyanır. Kadın alaycı bir tavırla kapıyı kapatıp dışarı çıkar. Kendisini sahilde bulur. El salladığı adamın yanına gider. Adam, kadına saatini gösterip soğuk davransa da kadın, adamın dudaklarını öperek gönlünü çalmayı başarır. Sahilde yürümeye başlarlar. Ayaklarına takılan kıyafetleri ve parçalanmış bir kutuyu alıp fırlatırlar.
Comment / Yorum:
Sürrealizm akımının 2 önder ve dev ismi Luis Buñuel ve Salvador Dali’yi buluşturan Un Chien Andalou ya da bilinen diğer adıyla Un Perro Andaluz, sinema tarihinin en çok tartışılan filmlerinden biri oldu. Buñuel ve Dali’nin gördükleri rüyaları birbirlerine anlatması sonucu doğan film yapma fikri, ikilinin gerçekle düşü birbirine karıştırdığı, akla aykırı ve sahne devamlılığı olmayan bir senaryo yazmasıyla can bulur. Film, Luis Buñuel’in ilk yönetmenlik deneyimi olur. Buñuel ve Dali, filmde oyuncu olarakta yer alırlar.
Filmde çokça simgeleme kullanılır. Bazı sahneler arasında devamlılık varmış gibi görünmesine rağmen filmin bir kurgusu olduğundan söz edebilmek zor. Bu durum, Buñuel ve Dali’nin istedikleri anlatım tarzına ulaşmak için kasten yaptıkları bir seçim. Buñuel’in bu konuyla ilgili yorumu; açıklamaya imkan vermeyecek şekilde sahnelerin arka arkaya dizilmesiyle oluştuğu yönündedir.
Filmin kült sahnelerinden biri olan göz kesme sahnesinde inek gözü kullanılmıştır. Sessiz olan çekilen filme 1960 yılında Richard Wagner’in besteleri eklenerek film müziklendirilmiştir. 16 dakikalık film, Steven Jay Schneider’in “Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Film” adlı kitabında yer alan en kısa süreli film oldu. Filmle ilgili en tuhaf not ise filmin başrollerini paylaşan Simone Mareuil ve Pierre Batcheff’in gerçek hayatlarında intihar ederek ölmeleri. Pierre Batcheff, 1932 yılında 24 yaşındayken aşırı dozda uyuşturucu kullanarak; Simone Mareuil ise 1954 yılında 51 yaşındayken bir meydanda üzerine döktüğü benzini ateşleyerek intihar etmiştir.
Türkçeye “Endülüs Köpeği” diye çevrilen Un Chien Andalou, anlaşılmaz ve karmaşık oluşundan dolayı seyirciyi zorlayan ve ikiye bölen bir film oldu. Bu da ortaya filmin alt metinlerinden ve simgelemelerinden anlam çıkarmaya çalışan seyirci ile filmi bütünüyle anlamsız kabul edip bu anlamsızlığı rüyayla gerçeğin birbirine karışmasının sonucu olarak gören seyircinin fikir ayrılığına düşmesine neden oldu. Filmde 2 pederle dinin cinsellik önündeki bir engel olduğu şeklinde anlaşılabilir mesajlar yer alsa da; filmin bir bütün olarak anlaşılabilmesi olası görünmüyor. Bu kadar tartışılan, sevilen ve nefret edilen bir film, hakkında fikir edinmek için bile seyredilebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder