Bir Dağ Masalı (1947)

Director / Yönetmen:

Turgut Demirağ

Screenplay / Senaryo:

Turgut Demirağ

Novel / Kitap :

Reşat Nuri Güntekin (from "Bir Köy Öğretmeni")

                                                                                       Cast / Kadro :

                                                                                       Kadri Erdoğan

                                                                                       Nevin Aypar

                                                                                       İ. Galip Arcan

                                                                                       Perihan Yanal

                                                                                       Vahi Öz

                                                                                       Halit Akçatepe

                                                                                       Ekrem Gürkaya

                                                                                       Eyüb Sabri Gülener

                                                                                       Muharrem Gürses

                                                                                       Aziz Basmacı

                                                                                       Vedat Karaokçu

                                                                                       Nihal Tuna

                                                                                       Cemal Erel

Subject / Konu:

Müfettiş Nuri, hakkında şikayet olan öğretmen Ahmet'i sorgulamak üzere Gümüşdere Köyü'ne gelir. Ufak bir kaza sonucu yaralanan Nuri, Ahmet'in ilgisiyle karşılaşır. İlk başta Ahmet'e karşı sert ve mesafeli davranan Nuri, Ahmet'in çocukların sağlığını ve eğitimini düşündüğünü ve köyün yararına çalıştığını görünce Ahmet'i sevmeye başlar.
Gerek köyün ileri gelenlerinden Şükrü Efendi'nin anlattıkları, gerekse Ahmet'in geçmişi hakkında verdiği bilgiler, Ahmet'in aslında nasıl biri olduğunun açıkça anlaşılmasına neden olur.
Küçük yaşta anne ve babasını kaybeden Ahmet'i dayısı büyütür. Her dediği yerine getirilen, zenginliğin içinde yüzen Ahmet, sosyetik ve eğlence meraklısı sevgilisi Lale yüzünden içki ve kumar gibi kötü alışkanlıklara bulaşır. Lale'yi en yakın arkadaşıyla birlikte kendisini aldatırken yakalayan Ahmet, küçük çocukların kendisi gibi olmaması için öğretmenlik yapmaya karar verir. Gümüşdere Köyü'ne öğretmen olarak atanır. Gittiğinde vahim halde olan köy okulunu, köylülerden destek göremeyince tek başına onarmaya başlar. Şükrü Efendi ve Muhtar'ın Ahmet'e yardım etmesi, köylüleri de tetikler ve beraberce okulu onarırlar.
Ahmet'in ilk öğrencisi Hüseyin olur. Küçük olmasına rağmen okumayı bilen Hüseyin, zeki ve sevimliliğiyle Ahmet'in gözüne girmeye başarır ve kendini çok istediği 2. sınıfa kayıt ettirmeyi başarır. Evine dönerken arabanın altında kalarak yaralanan Hüseyin'in imdadına yine Ahmet yetişir. Hüseyin, Ahmet'in erken müdahalesiyle kurtulur. Hüseyin'in ablası Ayşe, çok etkilendiği Ahmet'e aşık olur. Ancak Ahmet, Ayşe'nin kendisine aşık olduğunu farkına varamamıştır.

Ahmet, yaz tatili gelince bazı işlerini halletmek için köyden ayrılıp İstanbul'a dönmeye karar verdiğini Nuri ve Şükrü'ye anlatır. Belki de bir daha geri dönmeyeceğini de ekler. Lale ve bir arkadaşı, Ahmet'i bulmak için Gümüşdere Köyü'ne gelir. Lale'nin asıl amacı, Ahmet'i kandırıp servetinden faydalanmaktır.
Kolundan yaralanan Ahmet, doktora gider. Doktor, Ahmet'i tersler ve hakkındaki şikayet dilekçesini de kendisinin yazdığını açıklar. Ahmet, doktara bunu neden yaptığını sorunca; doktor, Ayşe'ye umut verip ilgisiz kalmasını neden olarak gösterir. Şimdi de şehirden gelen Lale ile birlikte görünmesinin Ayşe'yi daha da mutsuz ettiğini söyler.
Ayrılık günü gelip çatar. Müfettiş Nuri ve Öğretmen Ahmet köyden ayrılmaya hazırlanırlarken; Muhtar koşarak gelir. Jandarmanın şüpheli biriyle vuruştuğunu, savcının da köye en azından 1 hafta sonra gelebileceğini söyleyen Muhtar, Nuri'den olayla ilgili zabıt tutmasını rica eder. Muhtar, Nuri, Ahmet ve Şükrü olay yerine giderler. Yaralı haldeki şüpheli, Ahmet'e Lale'yle ihanet eden en yakın arkadaşının ta kendisidir. Ahmet'i gören arkadaşı, Ahmet'ten af diler ve tüm gerçekleri anlatır. Lale'nin köye gelişinin tek nedeninin para koparmak olduğunu söyler.
Olayın ardından köyden gitmekten vazgeçen Ahmet, Ayşe'yle evlenmeye karar verir. Şükrü, Ayşe'yi Ahmet adına ister. Ayşe evlenmeyi kabul edince Nuri yüzükleri takar ve Ahmet'le Ayşe'yi nişanlar.

Comment / Yorum:

Bir Dağ Masalı, 1947'de çevrilen 12 Türk filminden en dikkat çekici olanı. Çünkü film, ilk üstün yapım denemesi olmakla birlikte hakimiyetin tiyatro kökenli yönetmenlerin elinde olduğu dönemde tiyatro dışından gelmiş, 1939 yılında Southern California Üniversitesi'nin sinemacılık bölümünden mezun olmuş ve Hollywood'da 2 yıl sinema sektörünü incelemiş olan Turgut Demirağ'ın ilk 2 yönetmenlik denemesinden biri. (Diğer denemesi yine 1947 yılında çekmiş olduğu "Hülya" filmidir)
Reşat Nuri Güntekin'in "Bir Köy Öğretmeni" adlı romanından uyarlanan filmin senaryosu da Turgut Demirağ imzası taşıyor.
Türk Tiyatrosu'nun dev isimlerinden Vahi Öz'ün ilk filmi olma özelliği taşıyan bu filmde bir diğer dev oyuncu Halit Akçatepe'yi de küçük Hüseyin rolünde izliyoruz.
Film, Yerli Film Yapanlar Cemiyeti'nce düzenlenen ve Türk sinema tarihinin ilk resmi yarışması olma özelliğini de taşıyan yarışmada Turgut Demirağ'a "En güzel 2. film", "En çok muvaffak olan rejisör" ve "En iyi senaryo" ödüllerini, Reşat Nuri Güntekin'e "En iyi hikaye" ödülünü, Nevin Aypar'a "En çok muvaffak olan kadın artis" ödülünü ve Kadri Erdoğan'a da "En çok muvaffak olan erkek artis" ödülünü kazandırdı.

Ne yazık ki filmin şu an ki mevcut kopyası sonradan dublajlanmış. Bu dublajın layıkıyla yapılmadığı açıkça ortada. Bu kötü dublaj yetmezmiş gibi bir de filmde çalan orjinal şarkılar, farklı şarkılarla değiştirilmiş. Bu yüzden artık başta başrol oyuncularından Nevin Aypar'ın seslendirdiği şarkı olmak üzere Sadi Hoşses ve Fikriye Şakrakses'in seslendirdiği şarkıları dinleyebilme imkanımız yok.
Turgut Demirağ, 1967 yılında hikayede bazı değişiklikler yaparak filmi yeniden çekti. Bu filmin adı da "Bir Dağ Masalı" oldu.
Zamanının oldukça ilerisinde görünen film, seyri keyif veren bir yapım. Film, zaman ve şartlar göz önüne alınarak değerlendirilirse; tartışmasız bir başyapıt olarak kabul edilebilir.

Imdb note : (Filmin imdb'de notu bulunmuyor)                             My note : 8.5