Chaplin (1992)

Director / Yönetmen:

Richard Attenborough

Screenplay / Senaryo:

William Boyd

Bryan Forbes

William Goldman

Novel / Kitap:

Charles Chaplin (from “My Autobiography”)

David Robinson (from “Chaplin: His Life and Art”)

Story / Hikaye:

Diana Hawkins

                                                               Cast / Kadro:

                                                               Robert Downey Jr.

                                                               Dan Aykroyd

                                                               Geraldine Chaplin

                                                               Kevin Dunn

                                                               Anthony Hopkins

                                                               Milla Jovovich

                                                               Moira Kelly

                                                               Kevin Kline

                                                               Diane Lane

                                                               Penelope Ann Miller

                                                               Paul Rhys

                                                               John Thaw

                                                               Marisa Tomei

                                                               Nancy Travis

                                                               James Woods

Subject / Konu:

1894, Aldershot, İngiltere. Annesi seyirci tarafından yuhalanıp sahneden gönderilince küçük Charles Chaplin sahneye fırlar. Şarkı söyleyip sevgisini kazandığı seyirciler sahneye para yağdırırlar. Annesi ev kirasını dahi ödeyememektedir. Devlet Charles’ı ve ağabeyini annesinden alıp çalışma kampına gönderir.

7 yıl sonra. 12 yaşındaki Charles, aklını yitiren annesini hastaneye yatırmak zorunda kalır. İş bulması gerektiği için komedyen olarak çalışmaya başlar.

Charles gençlik yıllarında Londra’daki Hackney Empire’da sahne alır. 16 yaşındaki dansçı sevgilisi Hetty’ye evlenme teklif eder.

1913, Buttle, Montana, Amerika. Sessiz sinemayı görüp etkilenen Charles’a California’da bu filmlerde yer alması için teklif gelir. Charles, 1 ay çalıştıktan sonra kendisini bir efsaneye dönüştürecek Şarlo tiplemesini yaratır. Yönetmenlik sorumluluğunu da üstüne alan Charles, yıl bitmeden 20’den fazla film yönetir.

Amerika’ya gelen ve menajerliğini üstlenecek olan ağabeyinin getirdiği mektuptan Hetty’nin evlendiğini öğrenir. Kendi stüdyosunu kurmak isteyen Charles, yapımcısıyla yollarını ayırır. Çektiği filmlerde komedinin yanında sistemi de eleştiriyor olması, ağabeyinin tepkisini çeker.

Charles daha 30 yaşına basmadan bir stüdyo sahibi olmayı ve dünyanın en meşhur adamı olmayı başarır.

1918, La Brea Avenue, Hollywood. Charles, yakın arkadaşı aktör Douglas Fairbanks’e genç sevgilisi Mildred’la evlenmeyi düşündüğünü açıklar. Ancak bir başka ünlü oyuncu olan arkadaşı Mary Pickford, Charles’a Mildred’ın kendisini aldattığını bildirir. Charles, bunun üzerine Mildred’ı terk eder.

1920, Salt Lake City, Utah. Mildred’ın avukatları tarafından film makaralarına el konulması riski olduğu için Charles, makaraları bir otele kaçırıp sıraya koyar.

Charles bir ev satın aldığı annesini Amerika’ya getirtir. Ancak annesi hala iyi durumda değildir.

1921, Southampton, İngiltere. Bir filminin galası için İngiltere’ye giden Charles, Hetty’nin bir salgından dolayı öldüğünü öğrenir ve büyük bir üzüntü yaşar.

Charles’ı pek sevmeyen F.B.I. başkanı j. Edgar Hoover Charles’ın komünist olabileceği şüphesiyle takibat başlatır.

Charles, sektörde hakimiyet kurmaya başlayan sesli sinemaya önyargıyla yaklaşır. Şarlo karakterini konuşturursa karakterin artık seyirci için öleceğini düşünür.

1932, Malibu Sahili. Hafta sonununda çocuklarıyla vakit geçiren Charles, yeni tanıştığı Paulette’ten oldukça etkilenir. Kısa süre sonra birlikte olmaya başlarlar. Charles oldukça lüks bir yaşam sürmeye başlar.

Charles, ülkede mali krizler kapıdayken bir şey yapmıyor olmaktan rahatsızlık duyunca her şeyi bir tarafa bırakıp işine odaklanmaya başlar. Bu odaklanma, Paulette’e ve çocuklarına ilgisiz kalmasına neden olur. Çok geçmeden Paulette’le boşanırlar.

1938 yılında sesli olarak çekeceği “Büyük Diktatör” filminin çalışmalarına başlar. Başlangıçta sempatiyle bakılan Hitler’in 2. Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle zalimliğinin ortaya çıkması, önceleri komünist olarak yaftalanan Charles’ın dehasını insanlara kanıtlar.

1941, Beverly Hills. Hoover, Büyük Diktatör’de Almanya’nın değil Amerika’nın eleştirildiğini düşünerek Charles’ın üzerine gitmeye karar verir.

1942 Ekim’i. Charles, genç bir oyuncu olan Oona O’Neill’la tanışır. Çok geçmeden aşk yaşar ve evlenir.

Önceki sorunlu ilişkisi Charles’ın başına iş açar. Hamile olan kadın, çocuğun Charles’tan olduğunu iddia eder. Ama Charles bunu kabul etmez. Hoover’da bunu Charles’ın aleyhinde kullanabilmek için devrededir. Charles para öderse olayını kapanacağını bilmesine karşın suçlamayı kabul etmez ve kan testi ister. Test sonucunda suçsuzluğu ortaya çıkar. Ancak olay mahkemelik olur ve Charles haftalık 75 dolar nafaka ödemeye mahkum edilir.

7 yıl sonra. Mccarhty cadı avı sırasında çoğu kişi komünist olduğu gerekçesiyle sorgulanır.

1952 Eylül, New York Limanı. İngiltere tatilinden dönen Charles, Amerika’dan sınır dışı edilir. Charles bu sürgünden sonra bir daha Amerika’ya gitmek için vize başvurusu yapmaz.

1972, La Brea Avenue. Charles, 44. Oscar ödül törenine davet edilir ve 20 yıl aradan sonra Amerika ya geri döner. 83. doğum gününde Oscar Onur Ödülü’nü kabul eder ve İsviçre’deki evine geri döner.

1975 yılında Buckingham Sarayı’nda Kraliçe 2. Elizabeth’ten şövalye ünvanı alarak Sir olur. Charles kariyeri boyunca sadece 5 sesli film yapar. 1977 yılında 88 yaşındayken ölür.

Comment / Yorum:

Uzun aktörlük kariyerinin yanında az sayıda ve fakat nitelikli filmde yöneten Richard Attenborough, 1992 yılında 5 yıl aradan sonra tekrar yönetmenlik koltuğuna oturur ve Charles Chaplin’in hayatını konu alan Chaplin’i yönetir. Diana Hawkins, Charles Chaplin’in “My Autobiography” adlı otobiyografisinden ve David Robinson’ın “Chaplin: His Life and Art” adlı kitabından faydalanarak filmin hikayesini yazar. Senaristler William Boyd, Bryan Forbes ve William Goldman, Hawkins’i hikayesini senaryolaştırırlar. Filmin çekimleri İngiltere, Amerika ve İsviçre’de yapılır. Ham hali 4 saat olan film, 1 saat 37 dakika kısaltılır. Film, Chaplin’in 15. ölüm yıldönümüne yetiştirilip vizyona sokulur. 31.000.000 dolara mal olan yapım, Amerika genelinde 9.493.259 dolar hasılat elde eder.

Chaplin rolü için ilk düşünülen isim Kevin Kline’ın filmde Douglas Fairbanks’i canlandırmasına karar verilince, rol için Jim Carrey ve Johnny Depp’in isimleri konuşulur. Rol, çıkış dönemindeki aktör Robert Downey Jr.’a gider. Anthony Hopkins’in başı çektiği kalburüstü bir oyuncu kadrosu, filmde Downey Jr.’a eşlik ederler. Ayrıca Chaplin’in kızı Geraldine Chaplin’de filmde rol alır ve babaannesini canlandırır.

Film, Chaplin’in efsane filmlerine yüzeysel olarak değinir ve çalkantılı özel hayatı üzerinde yoğunlaşır. Bu nedenle eleştirilere maruz kalır. Buna karşın 3 dalda Oscar’a aday gösterilmeyi başarır. Charles Chaplin’i canlandıran Robert Downey Jr., başarılı bulunup En İyi Erke Oyuncu kategorisinde Oscar ve Altın Küre adaylığı kazansa da, “Malcolm X” ile Denzel Washington, “Unforgiven / Affedilmeyen” ile Clint Eastwood ve “Scent of a Woman / Kadın Kokusu” ile Al Pacino gibi güçlü adaylarla yarışır ve ödülleri Pacino’ya kaptırır. Ancak Bafta ödülünü kazanmayı başarır.

Filmin Charles Chaplin’i layıkıyla anlatıp anlatamadığı tartışmaya açık. Ama uzun süresine karşın usta ismin efsane filmlerine yeterli şekilde değinmediği net olarak söylenebilir. Chaplin, usta ismin özel hayatını izlemek ve Robert Downey Jr.’ın başarılı performansını görmek için izlenebilir.

Imdb note: 7.6                             My note: 7