Fahrenheit 451 (1966)

Director / Yönetmen:

François Truffaut

Screenplay / Senaryo:

François Truffaut

Jean – Louis Richard

Novel / Kitap:

Ray Bradbury

Cast / Kadro:

Oskar Werner

Julie Christie

Cyril Cusack

Anton Diffring

Jeremy Spenser

Bee Duffell

                                                                 Alex Scott

                                                                 Ann Bell

                                                                 Kevin Elder

                                                                 Caroline Hunt

                                                                 Anna Palk

Subject / Konu:

Evden hemen dışarı çıkması için bir telefon alan adam aceleyle evden kaçıp gider. Adamın evine gelen Fahrenheit 451 isimli itfaiye teşkilatının görevlileri evde buldukları kitapları toplarlar. Toplanan kitaplar, evin önünde itfaiye görevlisi Montag tarafından lav silahıyla yakılır. Amiri Montag’a kendisini bir terfinin beklediğini müjdeler.

Montag evine dönerken hiç tanışmadığı komşusu Clarisse kendisiyle sohbet eder. Clarisse, Montag’ın karısı Linda’ya çok benzemektedir. Montag, itfaiyecilerin görevlerinin kitapları toplayıp yakmak olduğunu anlatır. Bir stajyer öğretmen olan Clarisse’e kitapların okumanın insanları mutsuz ve anti – sosyal yaptığı için yasak olduğunu anlatır.

Bir gün eve geldiğinde Linda’yı yerde bulan Montag, hastaneyi arar. Gelen görevliler, Linda’yı hastaneye götürmek yerine yenilerler.

Merakını dizginleyemeyen Montag, Charles Dickens’ın David Copperfield adlı romanını okumaya başlar.

Okuldan atılan Clarisse, Montag’la dertleşir. Montag’ın kendisiyle birlikte okula gelmesi için Linda arıyormuş gibi yüzbaşıyı arar. Kocasının hasta olduğunu ve işe gelemeyeceğini söyler. Birlikte okula giderler. Bütün öğrencileri kendisini görünce koşup kaçar. Bu duruma çok üzülür.

Geceleri kitap okuyan Montag’ın düşünceleri değişmeye başlar. Evini gizili bir kütüphaneye çevirmiş kadının evine düzenlenen baskında kadının evden çıkmayıp kendisini kitaplarıyla birlikte yakması Montag’ı çok etkiler.

Clarisse’in evine baskın düzenlenir. Montag, Clarrise’i evinde bulamaz ve baskından haberdar olur. İtfaiye merkezine gittiğinde Clarisse’in kaçtığını öğrenir.

Linda, Montag’ın kitapları olduğuna dair ihbarı, itfaiye ihbar kutusuna atar.

Clarisse, Montag’ı bulur. Ona ormanlarda yaşayan kitap insanların arasına katılacağını söyler. Montag ise her itfaiyecinin evine bir kitap yerleştirip onları ihbar edeceğini; böylece sistemi yok edeceğini söyler

İşten ayrılacağını bildiren Montag, son görevi için yola çıkar. Son görevin kendi evine yapılacak olan baskın olduğunu öğrenir. Baskın sırasında lav silahıyla önce eşyalarını ve kitaplarını yakan Montag, sonra da yüzbaşıyı yakar. Kendisi için önemli olan bir kitabı alır ve kaçar. Her yerde aranan Montag, yakalanmadan kitap insanların yanına ulaşmayı başarır. Emniyet teşkilatı, başka birini öldürüp Montag’ı öldürdüğünü açıklar. Montag, hepsi bir kitabı ezberlemiş olan kitap insanlarla tanışır ve Clarisse’le bir araya gelir.

Comment / Yorum:

Ray Bradbury’nin 1951 yılında yayınlayıp büyük ses getiren kitabı Fafrenheit 451 / Değişen Dünyanın İnsanları, hem bilim – kurgu hem de distopik edebiyatın klasikleri arasında yerini alır. Kitabın yazılmasının 15 yıl ardından ünlü Fransız yönetmen François Truffaut, Fahrenheit 451’i sinemaya uyarlar. Truffaut, filmin senaryosunu Jean – Louis Richard ile birlikte yazar. Kitabı bire bir uyarlamak yerine özellikle kurguda değişiklikler yapmayı tercih eder. Truffaut, bu proje için tam 6 yıl hazırlanır. İngiltere’de çekimleri yapılan film, aynı zamanda Truffaut’nun ilk renki filmi olur. Bir diğer ilk ise filmin, yönetmenin ilk ve son İngilizce çekilmiş filmi olması.

Truffaut, filmin başrolleri için Jean Seberg ve Tippi Hedren’i düşünür. Ancak yapımcıların Jean Seberg’i yeterli görmemeleri ve o sırada Tipi Hedren’la çalışan Alfred Hitchcok’un Hedren’ın filmde oynayamayacağını bildirmesi üzerine bu düşünce gerçekleşemez. Filmin erkek baş karakteri Montag için Paul Newman, Montgomery Clift, Jean – Paul Belmondo, Peter O’Toole, Terence Stamp ve Charles Aznavour gibi aktörlerin isimleri geçse de rol Oskar Werner’e gider. Filmin başrol kadın oyuncusu ise rol başı 400.000 dolar ücret talep etmesine karşın bu filmde oynayabilmek için 200.000 dolar ücrete razı olan Julie Christie olur.Truffaut, performansından ötürü Oskar Werner’le çalışmaktan hayal kırıklığını yaşadığını itiraf eder.

Filmde Don Kişot, Karamazov Kardeşler, Madam Bovary, Lolita, Alice Harikalar Diyarında, Robinson Crusoe, Moby Dick, Rüzgar Gibi Geçti gibi bir çok edebiyat klasiğine gönderme yapılır.

Fahrenheit 451, gerek romanı gerekse filmiyle seçkin distopik klasikler arasında yerini almış bir eser. Günümüzün de büyük sorunu olan baskıcı hükümetler tarafından yaratılmaya çalışılan okumayan, düşünmeyen ve tepki göstermeyen halk modellemesi, gerçekçilikten hiç ama hiç uzak değil.

Imdb note: 7.2                           My note: 7.5