Yume / Dreams / Düşler (1990)

Director / Yönetmen:

Akira Kurosawa

Ishirô  Honda

Screenplay / Senaryo:

Akira Kurosawa

Cast / Kadro:

Akira Terao

Mitsuko Baishô

Toshie Negishi

Mieko Harada

Mitsunori Isaki

Toshihiko Nakano

Yoshitakata Zushi

Hisashi Igawa

Chôsuke Ikariya

                                                             Chishû Ryû

                                                             Masayuki Yui

                                                             Tessho Yamashita

                                                             Misato Tate

                                                             Catherine Cadou

                                                             Mieko Suzuki

                                                             Mugita Endo

                                                             Ryûjirô Oki

                                                             Masaru Sakurai

                                                             Masaaki Sasaki

                                                             Keiki Takenouchi

                                                             Kento Toriki

                                                             Shû Nakajima

                                                             Tokuju Masuda

                                                             Masuo Amada

                                                             Sakae Kimura

                                                             Martin Scorsese

Subject / Konu:

Bir rüya gördüm. Yağmurun Arkasından Gelen Işık:

Küçük çocuk evin kapısından çıktığında hava güneşli olmasına karşın şiddetli bir yağmur başlar. Annesinin dışarıda kalırsa tilkileri görebileceğini söyleyip eve çağırdığı çocuk, ormana gider. Sisler arasından garip kıyafetleri ve tuhaf yürüyüşleriyle gelen tilkileri görür. Bir süre onları izledikten sonra eve döner. Annesi görmemesi gereken birşeyi gördüğü için kendisini içeri alamayacağını söyler. Kızgın bir tilkinin gelip bir bıçak bıraktığını ve kendisini öldürmesi gerektiğini söylediğini anlatır. Gidip gökkuşağının altında yaşayan tilkilerden af dilemesini ister.

Başka bir rüya. Şeftali Bahçesi:

Ablasının ve arkadaşlarının yanına giden çocuk, 6 kişi olduklarının ve aralarından birinin eksik olduğunu ısrarla söylese de; ablası 5 kişi olduklarını söyleyip kardeşini yanlarından gönderir. Bahsettiği 6. kişiyi gören çocuk, kızın peşinden ormana doğru gider. Karşısına çıkan oyuncak bebekler, çocuğa bir daha evine gelmeyeceklerini, çünkü ailesinin bahçedeki şeftali ağaçlarını kestiğini söyler. Çocuk, kesilen ağaçlar için gözyaşı dökünce oyuncak bebekler onun için çiçek açış gösterisi yaparlar. Gösteri bittiğinde bütün ağaçlar çiçek açmıştır. Takip ettiği kızı gören çocuk, bütün ağaçların kesildiğini ve takip ettiği kızın ise geriye kalıp çiçek açmış bir fidan olduğunu görür.

Başka bir rüya. Tipi:

Soğuktan donmak üzere olan 4 dağcı, yollarına devam etmeye çalışırlar. Hava kararır ve kar fırtınası bastırır. Dağcılardan biri yollarına devam etmek istese de; diğerleri ona karşı çıkar. Arkadaşları uykuya yenik düşüp donan son dağcı da uykuya dalar. Birden çıkagelen bir kadın üzerini örter. Tipinin ardından kendine gelen dağcı, karlar altında kalan arkadaşlarını çıkarır. Güneş açar ve hava aydınlanır. Kamplarının sadece birkaç metre ileride olduğunu görüp kampa doğru giderler.

Başka bir rüya: Tünel

Bir tünele doğru yürümekte olan adam, köpek sesiyle irkilir. Yanına gelen sırtında bombalar asılı olan köpek durmadan havlamaktadır. Adam korksa da tünelde yürümeye başlar. Tünelden çıktığında arkasından birisinin geldiğini farkeder. Arkasından gelen bir çatışmada ölen komutasındaki erlerden Noguchi’dir. Nogichi, gerçekten ölüp ölmediğini sorar. Komutanı Noguchi’ye nasıl öldüğünü anlatır. Noguchi, tekrar tünele doğru gider. Tünelden şiddetli ayak sesleri gelir. Tamamı ölmüş olan 3. Müfreze, komutanın önünde selam durur. Komutan, askerlere kendisi tarafından ölüme gönderildiklerini söyler. Tek sağ kalan kişinin kendisi olduğunu da ekler. Komutan, 3. Müfreze’ye geriye dönmeleri komutunu verip onları tekrar tünele gönderir. Komutan, vicdan azabıyla yere çöktüğünde köpek yine çıkagelir ve havlamaya başlar.

Başka bir rüya. Kargalar:

Adam, Van Gogh tablolarını dikkatle inceler. Adam, önünde durduğu köprüden at arabasının geçtiği ve kadınların derenin başında çamaşır yıkadığı tablonun içinde yürümeye başlar. Kadınlara Van Gogh’un evini sorar. Kadınların tarif ettiği yoldan gidip Van Gogh’u bulur. Van Gogh, adama nasıl çalıştığını anlatır. Kendi portesini çizerken kulağını düzgün çizemediği için kulağını kesip attığını söyler. Van Gogh, vakit kaybedemeyeceğini söyleyip gider. Adam, Van Gogh tablolarından geçerek yoluna devam eder. Van Gogh’u tekrar gördüğünde kargalar uçuşmaya başlar. Adam, kendisini Van Gogh’un Kargalar tablosunu izlerken bulur.

Başka bir rüya. Kızıl Fuji Dağı:

Fuji Yanardağı faaliyete geçer ve insanlar kaçışmaya başlar. Nükleer Enerji tesisinde de patlama olur. 6 atom reaktörü patlar. Fuji ve gökyüzü kızıla keser. Tüm insanlar okyanusun dibini boylar. Geriye sadece 2 adam, 1 kadın ve kadının 2 çocuğu kalır. Radyasyonun nasıl öldüreceğini anlatan adamlardan biri kendisini okyanusa atar.

Başka bir rüya. Ağlayan İblis:

Çorak yollarda yürüyen adam, arkasından birisinin geldiğini farkeder. Yanına gidince peşinden gelenin bir zamanlar insan olan İblis olduğunu anlar. İblis, nükleer bombaların ve füzelerin ortalığı çöle çevirdiğini, radyasyonun insanları ve doğayı nasıl bir mutasyona uğrattığını anlatır. Diğer iblislerin nasıl acılar çektiğini gösterir. İblis, adamı kovalamaya başlar.

Başka bir rüya. Su Değirmeni Köyü:

Su değirmenleriyle dolu bir köye gelen adam, köyde elektrik olmadığını farkeder. Yaşlı bir adamın yanına gidip bunun nedenini sorar. Yaşlı adam, elektriğe ya da yakıta ihtiyaç duymadıklarını, her şeyi doğal kaynaklarla hallettiklerini söyler. Adam, köylülerin hepsinin uzun ömürlü ve sağlıklı olduğunu görür. Ölenler için yas tutulmadığını, aksine kutlama yapıldığını öğrenir. Bir cenaze merasimini hayranlıkla seyreder.

Comment / Yorum:

Akira Kurosawa’nın son döneminin ürünlerinden biri olan (sondan 3. filmi) Dreams / Yume / Düşler, 8 bölümden oluşan birbirinden bağımsız rüyaların anlatıldığı, ancak ortak bir mesajın verildiği bir yapım olur. Filmde nükleer enerjiyi eleştirdiği için Japonya’daki yapımcılardan beklediği finansal desteği göremeyen Akira Kurosawa, filmin senaryosunu Steven Spielberg’e gönderir. Senaryoyu beğenen Spielberg, yapımcı Warner Bros’la anlaşılmasında yardımcı olur. Filmin senaryosunu da yazan Akira Kurosawa, filmi Ishirô  Honda’yla birlikte yönetir. Yaklaşık 12.000.000 dolara mal olan film, Amerika genelinde 1.963.207 dolar hasılat elde edebilir.

Filmin ana mesajı, nükleer enerjinin insanlığın geleceğinin katili olacağı olur. Yine de filmi incelerken bölüm bölüm ele almak daha doğru olur. İlk bölüm Yağmurun Arkasından Gelen Işık ve 2. bölüm Şeftali Bahçesi’nde çocuk ana karakter ve masalsı bir anlatım tercih edilir. 3. bölüm Tipi’de insanın doğayla mücadelesine değinilir. 4. bölüm Tünel’de savaşın gereksizliği ve vicdan azabı işlenir. 5. bölüm Kargalar’da ünlü yönetmen Martin Scorsese’nin canlandırdığı usta ressam Vincent Van Gogh’un tablolarında fantastik bir yolculuğa çıkılır. 6. bölüm Kızıl Fuji Dağı ve 7. bölüm Ağlayan İblis’te nükler enerjinin insanlığın sonunu getireceğine dair projeksiyon yapılır. Son bölüm Su Değirmeni Köyü’nde ise insanlığın kurtuluşunun ve uzun, sağlıklı bir hayatın doğal yaşamdan geçtiği vurgusu yapılır. Son 3 bölümün bir bütünlük sağladığı söylenebilir. Buna karşın ilk 5 bölümde aynı durum geçerli değil ve anlam bütünlüğü yok.

Film, “Yabancı Dilde En İyi Film” dalında Altın Küre’ye aday gösterilir. Fakat ödülü kazanamaz. Mesaj kaygısı olması ve görüntü kalitesi, filmin öne çıkan tarafları. Özellikle Kargalar, Kızıl Fuji Dağı ve Su Değirmeni Köyü izlenmesi gereken bölümler. Dreams / Yume, her ne kadar usta yönetmen Akira Kurosawa’nın başyapıtlarından biri olmasa da; yönetmenin ustalığından izler taşıyan ve seyre değer bir yapım.

Imdb note: 7.6                               My note: 5.5