Zengin Mutfağı (1988)

Director / Yönetmen:

Başar Sabuncu

Screenplay / Senaryo:

Başar Sabuncu

Play / Oyun:

Vasıf Öngören

Cast / Kadro :

Şener Şen

Nilüfer Açıkalın

Oktay Korunan

Gökhan Mete

Osman Gören

Subject / Konu:

Gençlik döneminde yaptığı pehlivanlıkla sık sık övünen Lütfü Usta,zengin ve güçlü işadamı Kerim Bey'in köşkünde aşçılık yapmaktadır.Lütfü Usta'nın mutfakla sınırlı yaşantısında sadece birkaç kişi vardır;yardımcısı kız,kızın işsiz güçsüz nişanlısı Selim,Ahmet ve şöför Seyfi.

Bir sabah uyandığında köşkte yalnız olduğunu anlar.Halbuki o gün yardımcısı kız nişanlanacaktır.Kızın nişanlısı Selim'de görünürlerde yoktur.Şöför Seyfi'nin ağabeyinin gelmesiyle bazı şeyler aydınlanmaya başlar;Kerim Bey,o gün yapılan işçi grev ve yürüyüşü nedeniyle Avrupa'ya gitmiştir.Selim'in ortaya çıkışı ve nişanın yapılmasıyla herşey olağan haline geri döner.Kerim Bey,Avrupa'dan geri döner.Gelirken yanında eğitimli bir kurt köpeği getirmiştir.Köpeğe özel olarak yemekler pişirmek zorunda kalan Lütfü Usta,bu durumdan bir hayli şikayetçidir.

Evlilik için paraya ihtiyacı olan Selim,para kazanmak umuduyla işçi olaylarında karmaşaya sebebiyet verenleri ihbar eder.Ama olaylar hiç de düşündüğü gibi gelişmez.Çünkü Selim'in ihbar ettiği kişilerden biri,Selim'i deşifre etmiştir.Korkudan ne yapacağını şaşıran Selim,Lütfü Usta'dan kendisine yardımcı olmasını ister.Zengin ve güçlü patronu Kerim Bey'in olaya çözüm bulabileceğine inanan Lütfü Usta;Kerim Bey'e olanları anlatır.Kerim Bey,Selim'i özel bir kampa gönderir.Aradan zaman geçer ve Selim geri döner.Ama Selim artık eski Selim değildir.Kampta aldığı eğitim Selim'i sert ve küstah birine dönüştürmüştür.Selim artık Kerim Bey'in sadık adamı olmuştur.

Sürekli havlayan ve huysuzluk çıkartan kurt köpeğinden temelli kurtulmaya karar veren Lütfü Usta,köpeği zehirler.Ama Kerim Bey bu kez köşke 2 köpek birden getirir.Köpeğin kim tarafından öldürüldüğünü bulma görevide Selim'e verilir.Selim,köpeği anarşistlerin zehirlediğinden şüphelenmektedir.Selim'e göre köpeği zehirleyen nişanlısıdır.Nişanlısı,Selim'in kendinden şüphelendiğini öğrenince Selim'i terkeder.
Ahmet ve Seyfi de yürüyüşlere katılmaktadır.Onlarda artık Selim'le karşı cephededir.Gazetede Selim'le eski nişanlısının karşı cephelerde kavga ederken çekilmiş fotoğrafını gören Lütfü Usta;köşkten ayrılıp dostları gibi hareket edip etmeme konusunda ikileme düşer.

Comment / Yorum:

Sinema için çok riskli olan;tek mekanda çekilmiş nadir örneklerden biri.Filmin hikayesi,yapı ve tempo itibariyle tiyatroya daha uygun duruyor-ki zaten Vasıf Öngören'in tiyatro oyunundan sinemaya uyarlanmış-
Filmin alt metinleri oldukça güçlü ve etkili siyasi göndermelerle dolu.Filmde geçen işçi eylemleriyle kastedilmek istenen 15-16 Haziran 1970'de yaşanan işçi eylemleri.Türk sol sendikalarına yapılan tüm baskılar,köşkteki havlayan ve huysuzluk çıkartan köpeklerle simgelenmiş,köpeğin zehirlenmesi ve zehirlenen köpeğin yerine 2 köpek birden getirilmesini;grev ve lokavtla bağdaştırmak mümkün.Doğruyu savunanların ve yanlışı eleştirenlerin;Moskova ajanı,komünist ve anarşist olarak nitelenmesi;12 Eylül döneminde sol kesime yapılan yaftalamaları hatırlatıyor.Lütfü Usta'nın değişim gösteren söylevleri ise;yavaş yavaş uyanan işçi sınıfını resmediyor.Önceleri kendi sınıfını küçük gören,"baldırı çıplaklar" olarak tanımlayan ve sürekli patronu Kerim Bey'i öven Lütfü Usta,gerçekleri görmeye başlayınca;kendisinin ve işçi sınıfının Kerim Bey ve patronlar tarafından kullanıldığını farkına varır.Kendini işçi sınıfıyla bütünleşmiş olarak gördüğünde ise olayları siyasi olarakta değerlendirebilmeye başlar.

Temel olarak Şener Şen ve Nilüfer Açıkalın üzerinden akan filmde oyunculuk performansları gayet iyi.Zaman zaman ağır akıyormuş hissi veren film,alt metinlerde verilen mesajlar dikkatlice incelendiğinde;derin sistem eleştirisi yapan,sağlam bir senaryoya sahip.Film 5.Akdeniz Kültürleri Film Şenliği'nde "Gümüş zeytin ağacı" ödülünü kazandı.
Türk sinemasında pek fazla örneğine rastlamadığımız ve seyredilmeye değer başarılı bir tiyatro uyarlaması.

Imdb note : 7.3                             My note : 7.5