Director / Yönetmen:
Stanley Kramer
Screenplay / Senaryo:
Nedrick Young
Harold Jacob Smith
Cast / Kadro:
Tony Curtis
Sidney Poitier
Theodore Bikel
Charles McGraw
Lon Chaney Jr.
Cara Williams
King Donovan
Kevin Coughlin
Claude Akins
Lawrence Dobkin
Whit Bissell
Subject / Konu:
Mahkumları ağışlı havada taşıyan araç devrilir. Araçta
birbirlerine zincirli olan ve neredeyse kavga edecek 2 mahkum kaçarlar.
Mahkumların farklı renklerde olması temel sorunlarıdır. Olay yerine gelen şerif
ve adamları kaçak siyahi mahkum Noah Cullen ve beyaz mahkum John Jackson’ı
aramaya başlar. Ancak çok telaşlı görünmemektedirler. Çünkü 2 farklı renkteki
mahkumun çok geçmeden birbirlerini öldüreceklerini düşünmektedirler.
Noah ve John nereye gidecekleri konusunda tartışırlar.
Noah’ın dediği olur ve kuzeye doğru gitmeye başlarlar. Birbirlerini tanımaya
başladıkça nefretleri azalır. Bir yerleşim birimine ulaştıklarında gecenin
çökmesini bekleyip bir kulübeye çatıdan girerler. Ancak düşüp ses çıkardıkları
için insanlar tarafından fark edilirler. Kaçmaya çalışsalar da yakalanırlar.
Linç edilmekten eski bir mahkum olan koca Sam sayesinde
kurtulurlar. Koca Sam, sabaha karşı onları serbest bırakıp kaçmalarını sağlar.
Kaçıp renk ayrımı yüzünden kavgaya tutuştuklarında eli
silahlı Billy isimli bir çocuk tarafından yakalanırlar. Ancak çocuğun elinden
silahını alıp onu kandırırlar. Billy, John’un Noah’ı tutuklamış biri olduğuna
inanır ve onları evine götürür. John’la yakınlaşan Billy’nin annesinden yemek
alıp yerler. Billy’nin getirdiği keskiyle de zincirlerinden kurtulurlar. Ancak
önceden zehirlenmiş olan John fenalaşır. Billy’nin annesi John’la yakından
ilgilenip iyileşmesini sağlar. 
Kocası tarafından terkedilmiş olan kadın John’u Noah’tan
ayrılıp birlikte gitmeye ikna eder. Ancak John kadının Noah’ı bataklığa ölüme
gönderdiğini öğrenince onunla gitmekten vazgeçer. Kadından kurtulmaya
çalışırken Billy, John’u vurur. John yine de Noah’ın peşinden gider ve onu
bulur. Bataklığı aşıp tren yoluna ulaşsalar da John bitap düştüğü için trene
binmeyi başaramazlar. Bu sırada şerif ve adamları kendilerini bulmak üzeredir…
Comment / Yorum:
Filmin çekimleri California’da gerçekleştirildi. Ağırlıklı
olarak 2 başkarakter üzerine kurulu olan Stanley Kramer filmi, Hollywood’un 2
önemli aktörü Tony Curtis ve Sidney Poitier’ı bir araya getirdi. Film
Türkiye’de, çekildikten tam 7 yıl sonra 1965 yılında gösterime girebildi.
John karakteri için ilk düşünülen isim Marlon Brando’ydu.
Fakat Brando başka bir filmde rol almayı tercih edince filmde rol almadı. John
karakterini oynaması için teklif götürülen Robert Mitchum, filmi gerçekçi bulmadı.
Bir beyazla siyahın birbirlerine zincirlenemeyeceğini söyledi ve rolü reddetti.
Ancak Mitchum’un aslında siyah bir adamla zincirlenmek istemediği için rolü
reddettiği konuşuldu.
Elvis Presley filmde Sammy Davis Jr. ile birlikte oynamak
istedi. Ancak bu isteği gerçek olmadı. Burt Lancaster, Frank Sinatra, Kirk
Douglas, Anthony Quinn ve Gregory Peck gibi aktörlerin isimleri de rol için
geçti. Ancak rol, filme ve yönetmene çok inanan ve aynı zamanda farklı bir
rolde oynama fırsatını değerlendirmek isteyen Tony Curtis’e gitti.
9 dalda Oscar’a aday gösterilen film “En iyi senaryo” ve “En
iyi görüntü yönetmeni” dallarında Oscar kazandı. Film ayrıca 6 dalda Altın Küre
Ödüllerine aday gösterilip “En iyi film” dalında Altın Küre, 4 dalda Bafta’ya
aday gösterilip “UN ödülü” ve “En iyi erkek oyuncu” (Sidney Poitier’e)
dallarında Bafta, Berlin Uluslararası Film Festivali’nde 2 dalda aday
gösterilip “En iyi erkek oyuncu” (Sidney Poitier’e) dalında Gümüş Ayı ödülleri
kazandı.
Günümüzün penceresinden bakıldığında vasat bir kaçış filmi
olarak değerlendirilebilecek olan yapım, 50’lerde çekilmiş ve ırkçılığa cesur
teması ile döneminde oldukça ses getirmiş bir film. Bu nedenle filmin bir dönem
filmi olarak da izlenmesinde fayda var. Bir sahnede John karakterinin; “Ben beyaz
bir adamım. Beni linç edemezsiniz” deyişi bile siyahi insanlara eşit haklar
sağlanmadan önce nasıl bakıldığını gözler önüne seriyor. Bu yönünden ötürü
filmin önemli bir klasik olduğunu söyleyebiliriz.
Imdb note: 7.7 My note: 7
